TÜKETİCİ HAKLARI
- TÜKETİCİ KİMDİR?
Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişidir. Mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlem tüketici işlemidir.
- AYIPLI MAL NEDİR?
Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır. Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, internet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan; satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan; muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı olarak kabul edilir.
- AYIPLI HİZMET NEDİR?
Ayıplı hizmet, sözleşmede belirlenen süre içinde başlamaması veya taraflarca kararlaştırılmış olan ve objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan hizmettir. Hizmet sağlayıcısı tarafından bildirilen, internet portalında veya reklam ve ilanlarında yer alan özellikleri taşımayan ya da yararlanma amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler ayıplıdır. Sağlayıcı, hizmeti sözleşmeye uygun olarak ifa etmekle yükümlüdür
- TÜKETİCİNİN SEÇİMLİK HAKLARI NELERDİR?
Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici;
a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,
b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,
c) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,
ç) İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme, seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
- TÜKETİCİ ŞİKAYETİ NEREYE YAPILIR?
Tüketiciler satın aldıkları ayıplı bir mal veya ayıplı bir hizmetle karşılaştıklarında tüketici hakem heyetlerine başvuru yapabilirler. Tüketici hakem heyetlerine başvuru sınırları her yıl Ticaret Bakanlığı tarafından yenilenmektedir.
Tüketici hakem heyetlerine yapılacak başvurularda;
– Büyükşehir statüsünde olan illerde değeri 7 bin 550 liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda ilçe tüketici hakem heyetleri,
– Büyükşehir statüsünde olan illerde değeri 7 bin 550 ile 11 bin 330 lira arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetleri,
– Büyükşehir statüsünde olmayan illerin merkezlerinde ve bağlı ilçelerde değeri 11 bin 330 liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetleri görevli olacaktır.
- BAŞVURU DİLEKÇESİNDE NELER YER ALMALIDIR?
Şikayet konusunu içeren dilekçenin ekinde konuya ait belgeleri(fatura, satış fişi, garanti belgesi, sözleşme vb.) bizzat oluşturup ekinde sunmanız gerekecektir bu belgeler sizin haklılığınızı göstermektedir.
Yazılı dilekçenizde;
- Satın aldığınız mal ya da hizmetin ne olduğunu, özelliklerini,
- Malın ne zaman teslim edildiğini ya da hizmetin ne zaman ve nerede verildiğini,
- Ne kadar para ödediğinizi,
- Sorunun ne olduğunu,
- Satıcı ya da sağlayıcıya durumu ilettiğinizde neler olduğunu,
- Ne yapılmasını istediğinizi özetleyerek anlatmanız gerekmektedir.
Tüketici hakem heyetlerine yapılan başvurular ücretsizdir. Hakem heyetlerine yapılan başvurular başvuru sırası da dikkate alınarak en geç 3 ay içerisinde sonuçlandırılır.